روند هدایت تحصیلی و انتخاب رشته حدود یک میلیون دانش آموز پایه نهم از تیر آغاز می شه
اما خانواده‌ها و دانش‌آموزان برای انتخاب رشته آگاهانه علاوه بر نمرات درسی و علایق دانش آموز باید به معیارهای دیگری نیز توجه داشته باشند.
براین اساس فرصت دو هفته‌ای برای دانش‌آموزان در نظر گرفته شده تا با مراجعه به مدرسه و استفاده از راهنمایی‌های مشاوران برای انتخاب رشته اقدام کنند.
دانش آموزان پایه نهم همراه با والدین خود در مدرسه حضور می یابند تا پس از دریافت مشاور و راهنمایی یک ساعته از سوی مشاور مدرسه و دریافت خدمات تخصصی رشته تحصیلی خود را انتخاب و برای ثبت نام در دوره متوسطه دوم اقدام کنند.
برای هدایت تحصیلی در پایه نهم سامانه متمرکز هدایت تحصیلی طراحی شده است؛ همچنین در این روند ۳۵درصد عملکرد تحصیلی و ۶۵درصد بررسی‌های مشاوره‌ای تأثیرگذار است.
والدین توجه داشته باشند با توجه به جو جامعه و تبی که درخصوص برخی از رشته‌ها وجود دارد، فرزندان خود را مجبور نکنند به رشته‌ای بروند که آینده آن مورد علاقه دانشآموز و نیاز جامعه نیست.
امسال برای نخستین بار حدود یک میلیون دانش آموز در پایه نهم، رشته تحصیلی خود را انتخاب می‌کنند و براین اساس پس از ۲۲ سال باز هم انتخاب رشته به پایه نهم بازمی‌گردد.با انجام انتخاب رشته دانش‌آموزان در پایه نهم، آنها از پایه دهم وارد رشته‌های تخصصی در شاخه نظری، فنی‌وحرفه‌ای و کاردانش می‌‌شوند.در مصوبه جدید هدایت تحصیلی انتخاب رشته براساس ۶ مؤلفه صورت می‌گیرد که این مؤلفه‌ها عبارتند از:
نظر دانشآموز که ۱۰ درصد از کل امتیاز به آن اختصاص دارد، نظر والدین با امتیاز ۵ درصد، نظر معلمان تمام دروس دوره اول متوسطه با امتیاز ۱۰ درصد، نتایج آزمون‌های مشاوره‌ای با امتیاز ۳۰ درصد، نتایج عملکرد تحصیلی یا همان نمرات درسی با امتیاز ۳۵ درصد و نظرات مشاور با امتیاز ۱۰ درصد.
امسال که کار انتخاب رشته دانش‌آموزان از پایه نهم آغاز می‌شود، فرم هدایت تحصیلی به گونه‌ای طراحی شده است.
علاوه بر امتیازات مربوط به دانش آموز، تست‌های استعداد سنجی و رغبت‌سنجی، نظر خانواده‌ها، معلمان و مشاوران مدارس نیز جمع آوری شده و دارای امتیازاتی است وبا توجه به نمراتی که دانشآموز کسب می‌کند.
اولویت‌بندی رشته‌های تحصیلی برای او مشخص می‌شود و هر دانشآموز می‌تواند سه رشته را انتخاب کند که با توجه به نمرات کسب شده، دانشآموز با مشاور مدرسه مشورت و انتخاب رشته می‌کند و در نهایت در یکی از رشته‌ها تحصیل خواهد کرد.
مطابق با آیین‌نامه جدید برخلاف گذشته که فقط نمرات آزمون درسی دانش‌آموزان در پایه دهم ملاک بود و ۵۰ درصد تأثیرگذاری را در انتخاب رشته داشت.
آزمون عملکرد تحصیلی ۳۵ امتیاز و یک سوم تأثیرگذاری را به خوداختصاص داده است و مباحثی همچون استعداد، رقبت و توانایی دانشآموز سهم عمده‌ای را در انتخاب رشته او دارد.
طبق اعلام وزارت آموزش‌وپرورش، هم‌اکنون رشته تجربی بیشترین طرفدار را در میان دانش‌آموزان دارد به‌گونه‌ای که از حدود ۹۰۰ هزار داوطلب کنکور ۵۰۰ هزار نفر در رشته علوم تجربی رقابت می‌کنند،
وضعیت نظام آموزشی در دوره متوسطه دوم بدین شرح است: ۳۰ درصد دانش آموزان در رشته علوم انسانی، ۴۶ درصد رشته تجربی و ۲۲ درصد در رشته ریاضی تحصیل می‌کنند .
این آمار در شهر تهران در رشته علوم انسانی ۲۲درصد، علوم تجربی ۳۱ درصد و رشته ریاضی ۴۷ درصد است.
نگاهی به آمار فوق این واقعیت را گوشزد می‌کند، خانواده‌ها و دانش‌آموزان هنگام انتخاب رشته علاوه بر توجه به نمرات درسی و علاقه دانشآموز، وضعیت شغلی و بازار کار رشته انتخابی را در سال‌های آینده در نظر بگیرند.
هدایت تحصیلی امسال با توجه به مصوبه برنامه درسی ملی در پایه نهم انجام می شود. بر اساس فرم جدید هدایت تحصیلی علاوه بر فرم قبلی که دروس تقریبا امتیاز برابر داشتند در فرم جدید دروس ضریب پیدا کرده اند.
–دانش آموزان در پایان پایه نهم، شاخه تحصیلی(نظری یا فنی) و رشته تحصیلی خود را تعیین می کنند.
شاخه ها و رشته های هدایت تحصیلی دانش آموزان در شاخه نظری رشته های علوم انسانی، معارف، ریاضی همچنین برنامه درسی شاخه تجربی به تصویب رسیده است.
–تغییر جدیدی که ایجاد شده این است که در ماده ۹۶در آیین نامه متوسطه، هدایت تحصیلی براساس ۴ عامل استعداد، علاقه، نیاز و امکانات بود که به ۲ عامل اولی توجه می شد اما اکنون در این آیین نامه ۲ عامل بعدی نیز اجرایی می شود.
–چند ملاک در هدایت تحصیلی داریم که شامل «نمرات»، «تست استعدادیابی و علاقه» و «عملکرد» است که ماحصل نمره درس دانشآموز در سه سال تحصیلی، ۱۰ نمره نظر دانشآموز و ۱۰ نمره نظر معلم پیش‌بینی شده است و در مجموع ۱۰۰ امتیاز است که در خرداد در مدارس اجرا می‌شود و در کنار آن بحثی به نام هنجار استانی داریم.
یعنی در استان چه مقتضیاتی وجود دارد که همه این موارد در کمیته‌ای که درعیین رشته درس یا درس هایی که شرایط را برای وی فراهم می آورد،
شرکت کند و معدل درس های مرتبط با شاخه یا رشته ی پایه اول متوسطه و یا معدل درس های مرتبط با شاخه یا رشته (معدل مجموع نمرات درس های مرتبط با شاخه یا رشته در دوره ی راهنمایی و پایه اول متوسطه) را به حداقل ۱۲ برساند.
– دانش آموز متقاضی شاخه ی کاردانش مشمول بندهای ۳-۷۶ و ۴-۷۶ نمی شود و در صورت کسری نمره با نظر مشاور می تواند به شاخه ی مذکور هدایت شود.